Tussen heuvels en rivier: Schone gewoonheid

Koeien in weide met knotwilgen, Johan Hendrik Weissenbruch (1824-1903)

Vandaag borduren we nog even voort op het onderwerp van de vorige keer, de ideale ontdekking van een gemakkelijk te maken en prima werkende mulchlaag. We vergaten in het stukje te noemen dat het handig was, de mulchlaag zo nodig vochtig te maken voordat het mengsel tussen de planten aangebracht wordt. Dat mengsel bestond uit gemaaid gras, dor blad en wat zwarte grond, die in ons geval al een paar maanden had liggen rijpen. Toen het stukje verscheen, was er inmiddels gelukkig de nodige regen gevallen en van enkele lezers hoorden we hoe goed dat uitgepakt had.

De laag organisch materiaal waar blootliggende stukjes grond tussen de planten mee bedekt was, had het water natuurlijk goed doorgelaten en zich zelf ermee volgezogen. Het was nog wat voller en geuriger geworden en ook fraai donker van kleur, als verse tuinaarde. Het onkruid dat er eventueel was, had zich inderdaad heel gemakkelijk laten uittrekken. Goede berichten, dus! De mulchlaag vertraagt het uitdrogen van de grond. Mocht er onverhoopt opnieuw een periode van droogte komen, dan heeft de tuin daar veel minder snel last van. Dat scheelt water en werk, maar vooral ook tegenslag voor plantjes en diertjes.
Het bedekken van de bodem lijkt ook op werk, maar eigenlijk is het niets anders dan een meer natuurlijke situatie creëren, dan een kale bodem feitelijk is. Overal waar de mens zich niet met het land bemoeit en de natuur voor zichzelf zorgt, ligt een min of meer zacht tapijt van organisch materiaal. Plantenresten, diertjes, ook dode, schimmels, het leeft, of het heeft geleefd en wordt omgezet naar voedsel voor nieuw leven. Het is niet moeilijk te begrijpen, dat de bodem en wat daarop en er in leeft een geheel vormen, waarin alles met alles te maken heeft en elkaar nodig heeft. Hoe dichter je bij zo’n situatie kunt komen in je tuin, hoe beter tuin en jijzelf af zijn. En hoe beter het werkt, hoe meer er voor terugkomt. Bijen, hommels en vlinders en de ontelbare insecten, die veel minder opvallen, maar die wel de aandacht van hongerige vogels trekken en waarvan sommige (als ze niet door die vogels verorberd werden) bijvoorbeeld onze planten van luizen afhelpen. Bijvoorbeeld. Uiteindelijk gaat het altijd weer over de veelzijdige, eindeloze natuur, waarvan wij een leven lang kunnen leren en die wij niet in de wielen moeten rijden.
Natuur.
Natuur is hier al gauw Veluwe. Dat doet geen recht aan de landschappen verder naar het oosten in onze eigen gemeente (daarover zoals beloofd binnenkort meer), maar vandaag moet het toch weer even over dat fascinerende gebied in ons westen gaan. Over een stukje daarvan. Hemelvaartsdag is, natuurlijk, boekenmarkt-in-Vaassendag. Op de fiets die kant op. Altijd opnieuw treft mij, hoe verschillend Vaassen en Epe tegen het Veluws massief aanliggen. De dorpen zijn allebei op hun eigen manier door de tijden heen naar het westen toe gegroeid. Bij Vaassen echter is de natuur dichterbij, haar puurheid raakt je directer, de grens lijkt er minder hard tussen het territorium dat de mensen zich eigen hebben gemaakt en dat waar zij het landschap en zijn bewoners ruimte laten. Er is meer natuurlijkheid. Je zou kunnen zeggen dat de overgang er gewoner is, maar dan wel van een gewoonheid die zeldzaam geworden is. Een landschap zonder nadrukkelijkheid. In alle schoonheid niet een decor. Bij zo’n landschap hoort stilte. Stilte kan sterk aanwezig zijn en het mooiste is het, als je dat niet merkt.
De foto bij dit stukje, van een schilderij van Johan Hendrik Weissenbruch, ademt de sfeer van toevallige ontstaanheid, gewoonheid, rust, die ook met een lantaarntje amper nog te vinden is. Niets verstoort het beeld. Alleen zo kan het stil zijn.
Weissenbruch, 1824-1903, tekende, aquarelleerde en schilderde vooral in de omgeving van Den Haag, waar hij woonde.
Graag nodigen wij lezers die iets interessants te vertellen hebben dat de natuur in onze eigen omgeving vooruithelpt, of vragen daarover, Vereniging Natuur en Milieu Epe te schrijven: op mailadres info@natuurenmilieuepe.nl. Zie ook www.natuurenmilieuepe.nl